Xà bần là gì? Xà bần có ý nghĩa và lợi ích thế nào trong xây dựng?

1. Xà bần là gì? Xà bần có mấy loại?

1.1. Xà bần là gì?

Xà bần, trong tiếng Anh là Debris, là các chất thải được tạo ra trong quá trình phá hủy các công trình xây dựng, là các mảnh vụn nhỏ của xi măng, gạch đá tạo thành từ việc phá hủy đường xá, tòa nhà, cầu cống hay các công trình khác. Xà bần được tạo ra khi người ta phá bỏ một công trình cũ và chuẩn bị xây dựng một công trình mới.

Tùy theo từng công trình xây dựng mà thành phần của xà bần sẽ khác nhau, tuy nhiên thông thường, thành phần thường gặp của xà bần là các mảnh vụn của gỗ, bê tông, gạch, nhựa đường, ngói, sắt thép, đất sét và vách ngăn thạch cao… Những chất thải xây dựng này có thể tái chế để sử dụng trong xây dựng.

1.2. Xà bần có mấy loại?

Tùy thuộc vào nguồn gốc và giá trị của xà bần, xà bần sẽ được chia thành nhiều loại khác nhau.

- Xà bần từ bê tông, xi măng, gạch vỡ: Đây là loại xà bần có thể tái sử dụng nên có giá trị cao trong các loại phế thải xây dựng.

- Xà bần từ gỗ mục, vụn xi măng, trần xốp: Loại xà bần này không thể tái sử dụng nên có giá trị rất thấp.

2. Lợi ích của xà bần

Sau khi đã tìm hiểu xà bần là gì, liệu bạn có thắc mắc xà bần sử dụng để làm gì hay không? Chúng ta thường thấy, sau khi trải qua quá trình phá dỡ các công trình cũ, lượng rác thải còn tồn đọng là khá lớn và cần phải dọn sạch sẽ xà bần khỏi mặt đất thì mới có thể tiến hành xây dựng. Bởi vậy, nhiều người đã nghiên cứu để tìm cách tái chế, xử lý đống rác thải còn tồn tại này một cách hiệu quả.

2.1. Bê tông tái chế làm từ xà bần

Tại nước Đức, khoảng 90% lượng xà bần đã được người ta tái chế từ các công trình cũ và các bê tông có sử dụng vật liệu tái chế từ xà bần đã được nước này công bố tiêu chuẩn chất lượng.

Quy trình để tái chế xà bần từ bê tông không quá phức tạp. Các xà bần sẽ được người ta phân loại, tiếp tục nghiền vụn các xà bần này thành vụn rồi phân loại, sàng lọc tùy theo kích thước xà bần. Đặc biệt, vụn bê tông sẽ được tái chế để tạo thành bê tông mới.

Ngoài cát tự nhiên trong thành phần của vụn bê tông, còn có xi măng, vì vậy mà tính chất của chúng khá đặc biệt so với cát thông thường trong tự nhiên. Bởi vậy, các quy định trong quá trình kiểm định và phối trộn các thành phần cần được tuân thủ.

Các vụn bê tông này cũng cần có độ sạch nhất định, không lẫn rác thải và tạp chất. Thành phần của các vật liệu tái chế trong bê tông sử dụng trong xây dựng sẽ giao động từ 35 tới 45%.

2.2. Sử dụng xà bần để san lấp mặt bằng

Nếu bạn sử dụng các loại vật liệu thông thường để san lấp mặt bằng như đất, đá, cát đen… thì sẽ có chi phí không nhỏ. Và tất nhiên, nếu bạn sử dụng xà bần để san lấp mặt bằng thì chi phí vô cùng rẻ.

Ví dụ, để đổ nền nhà lót gạch men, nếu bạn muốn bền thì cần đồ đá xanh và xi măng kết hợp vì đổ toàn xi măng sẽ dễ bong tróc. Chi phí để đổ xi măng và đá xanh cho toàn bộ phần nền này không hề rẻ. Vì vậy, xà bần chính là lựa chọn tối ưu của bạn khi sử dụng để san lấp mặt bằng, đảm bảo chất lượng công trình với chi phí rẻ.

Cụ thể, ưu điểm của việc sử dụng xà phần để san lấp mặt bằng như sau:

2.2.1. Bảo vệ môi trường

Hằng năm, Châu Âu có lượng xà bần phế thải vô cùng lớn, khoảng 380 triệu tấn. Và khi xà bần này không được xử lý đúng cách, nó sẽ khiến môi trường bị ô nhiễm và phá hủy. Tại Việt Nam, lượng xà bần thải ra mỗi năm cũng lên tới chục triệu tấn.

Các rác thải từ xà bần khiến môi trường bị tác động xấu, ảnh hưởng tới mỹ quan. Do đó, để bảo vệ môi trường hiệu quả, các đơn vị vận chuyển và thu gom xà bần đã được thành lập, thực hiện thu gom và vận chuyển rác thải, sau đó cung cấp đến các địa điểm cần lấp đổ bằng xà bần.

2.2.2. Tiết kiệm chi phí

Thay vì sử dụng đất, cát để làm nền công trình xây dựng, việc sử dụng xà bần để san lấp mặt bằng giúp bạn tiết kiệm tối đa các chi phí. Việc sử dụng xà bần để san lấp mặt bằng ngày càng được ưa chuộng và trở nên phổ biến vì chi phí rẻ, cũng như đảm bảo được chất lượng của công trình xây dựng.

2.2.3. Xà bần cung cấp nhiều lợi ích cho công trình

Khi bạn sử dụng xà bần để làm nền móng san lấp mặt bằng công trình, giúp nền nhà của bạn cứng cáp và vững chắc hơn. Sàn nhà tạo nên từ xà bần thường rất chắc chắn, tạo thành một khối cứng có gạch vỡ, bê tông, vụn bê tông giúp công trình có độ bền cao.

3. Món xà bần là gì?

Ngoài khái niệm xà bần trong quá trình phá dỡ công trình, xà bần còn là một món ăn được tạo nên bởi người dân ở vùng miền Tây Nam Bộ. Đây là một món ăn vô cùng được ưa chuộng, trở thành một nỗi niềm nhớ thương có những người dân xa quê.

Tại miền Tây, đồ ăn thức uống ở đây vô cùng phong phú và đa dạng, vì vậy mà việc đãi khách cũng vô cùng hào phóng, thoải mái. Tuy nhiên, sau khi buổi tiệc kết thúc, thức ăn thừa còn lại sẽ được người dân nơi đây sử dụng làm món xà bần.

Tất cả thức ăn thừa sẽ được đổ thẳng vào nồi lớn, sau đó thêm các gia vị cần thiết, cuối cùng hầm lên để tạo thành một món xà bần hấp dẫn, thơm ngon. Tuy vậy, món ăn này cũng có công thức riêng, món ăn này sẽ được tạo nên từ những món ăn cùng loại như vịt kho, thịt kho, rau củ xào hay gà luộc vào nồi để hầm, tạo nên món ăn mang hương vị rất riêng. Tất nhiên, sẽ chẳng ai cho cá vào nồi thịt xà bần này vì nó không phù hợp.

Tùy thuộc vào thành phần và số lượng món ăn trong các bữa tiệc còn thừa, thành phần của món xà bần tại nơi đây không cố định. Bởi tính độc lạ của món ăn, người dân sẽ không bị ngán sau các bữa tiệc và tạo nên một nét hấp dẫn, độc đáo riêng tại miền Tây.

Khi ăn xà bần, người dân thường ăn kèm với bát cơm nóng hổi cùng với đĩa rau có lá me non và đọt keo, nước này chấm với xà bần thì phải gọi là “ngon hết nước chấm”. Cũng bởi vậy, xà bần trở thành món ăn khoái khẩu nơi đây, khiến những con người xa quê hương không thể quên được hương vị thân thuộc của món ăn này.

Bên cạnh đó, từ xà bần còn được người dân sử dụng gần giống với nghĩa trên, ví dụ như Xoong xà bần. Đây là loại nồi, xoong để chỉ những đồ ăn thừa nấu chung vào một nồi sau ngày lễ, ngày Tết. Tuy nó giống với món xà bần của người dân miền Tây nhưng nhiều nơi sẽ gọi nó là Nồi xà bần hay Xoong xà bần.

Như vậy, sau khi biết được xà bần là gì, có thể thấy, trong ngành xây dựng, xà bần là một loại phế liệu tưởng như bỏ đi và không đem lại hiệu quả gì. Tuy nhiên, xà bần ngày nay đã được tái chế thành xi măng tái chế hay sử dụng để san lấp mặt bằng, đem lại lợi ích vô cùng to lớn trong ngành xây dựng, giúp tiết kiệm chi phí, bảo vệ môi trường, hiệu quả về kinh tế và tiết kiệm công sức, thời gian. Ngoài ý nghĩa trong xây dựng, xà bần còn là một món ăn đặc trưng, thơm ngon của người dân miền Tây.